Giá cát xây dựng tăng phi mã, nguồn cung tắc nghẽn, khiến nhiều doanh nghiệp, người dân gặp khó. Hàng loạt công trình có nguy cơ đình trệ vì thiếu nguyên liệu.

Nguồn cung tắc nghẽn, chi phí tăng vọt

Những ngày đầu tháng 6, phóng viên Báo Lao Động ghi nhận tại các bãi tập kết cát dọc sông Đà (TP Hòa Bình), nơi từng tấp nập xe ra vào, nay trở nên im ắng khác thường.

Chị Nguyễn Thị Hoa - đại diện một doanh nghiệp kinh doanh vật liệu xây dựng - cho biết: “Hơn 20 năm trong nghề, chưa bao giờ tôi thấy thị trường cát gặp khó như hiện nay. Trước đây giá cát cao nhất cũng chỉ quanh 150.000 đồng/m³, nay đã vọt lên 270.000 đồng, có nơi chạm mốc 300.000 đồng mà vẫn không có hàng”.

Theo chị Hoa, nguyên nhân chính là việc nhiều mỏ cát tại Hòa Bình và Thanh Hóa đã hết hạn khai thác hoặc đang chờ gia hạn, cấp phép mới. Thủ tục kéo dài, khiến nguồn cung bị gián đoạn nghiêm trọng, trong khi chi phí xăng dầu, nhân công và vận chuyển đều đồng loạt tăng, đẩy giá thành lên cao.

Tình trạng tương tự diễn ra tại bãi cát ở phường Trung Minh (TP Hòa Bình). Anh Dũng - chủ bãi - chia sẻ: “Giá đã lên 300.000 đồng/m³ mà không có hàng để bán. Nhiều hôm phải tạm ngừng hoạt động vì không còn gì để nhập”.

“Mùa xây dựng đang cao điểm mà lại khan hàng, khiến giá bị đẩy lên từng ngày. Nếu tình trạng này tiếp diễn, không biết giá sẽ còn leo đến đâu” - anh lo ngại.

Công trình có nguy cơ dừng thi công vì thiếu cát

Theo ông Nguyễn Văn Thái - đại diện một doanh nghiệp xây dựng tại tỉnh Hòa Bình, địa hình miền núi khiến việc vận chuyển vật tư rất vất vả. Vật liệu đã tăng giá, lại thêm hàng chục cây số đèo dốc, người dân thì hoãn kế hoạch xây nhà, còn doanh nghiệp bị kẹp giữa: Không thể tăng giá, mà cũng không thể làm lỗ.

Tại Sơn La, tình trạng còn khó khăn hơn do thiếu nguồn cung tại chỗ. Ông Tùng - đại diện một doanh nghiệp xây dựng - thông tin, do không có mỏ khai thác riêng, các đơn vị buộc phải mua cát qua trung gian và chịu thêm chi phí vận chuyển.

“Mỗi mét khối cát đội thêm từ 80.000 - 100.000 đồng chỉ tính riêng tiền xăng dầu và phí cầu đường” - ông nói.

Không chỉ cát, nhiều vật tư thiết yếu như đá, xi măng, sắt thép… cũng tăng giá. Dù mức tăng không quá lớn, nhưng cộng dồn lại, khiến tổng chi phí đội lên đáng kể.

Ông Nguyễn Văn Hà - đại diện một đơn vị đang thi công nhà dân và trường học ở huyện Thạch Thành (Thanh Hóa) - cho hay, giá cát tăng hơn 300% so với đầu năm, khiến chi phí vượt khung.

Không chỉ các bãi tập kết địa phương lao đao, giới vận tải cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi “sốt cát”.

Theo anh Nguyễn Văn Đại - tài xế chuyên chở cát từ Hòa Bình về huyện Thạch Thành (Thanh Hóa): “Hơn tháng nay, tôi phải ra tận Hòa Bình lấy hàng vì trong Thanh Hóa không còn bãi nào hoạt động. Có ngày đợi từ sáng tới chiều mới đến lượt, có hôm quay về tay không”.

Giá cát nhập tại Hòa Bình hiện là 270.000 đồng/m³, nhưng khi về đến Thanh Hóa đã lên tới 450 - 500.000 đồng/m³.

Ông Nguyễn Thanh Tùng - Phó Giám đốc Công ty Vận Tải và Du lịch Tây Bắc - cho rằng, một trong những yếu tố then chốt để hạ nhiệt thị trường là các mỏ cát tại Thanh Hóa cần sớm được khôi phục hoạt động. Đây vốn là nguồn cung cấp chính cho nhiều tỉnh miền Bắc và Bắc Trung Bộ.

Theo ông Tùng, nếu các mỏ ở Thanh Hóa vẫn tiếp tục "đóng băng", áp lực sẽ dồn hết về các địa phương như Hòa Bình, khiến nguồn cung không thể đáp ứng nhu cầu. Muốn hạ giá, nhất thiết phải sớm cho các mỏ hợp pháp hoạt động trở lại.

"Người dân, doanh nghiệp xây dựng nên chuyển dần sang sử dụng cát nhân tạo (cát nghiền từ đá). Đây là loại vật liệu có thể kiểm soát chất lượng, giá thành ổn định hơn và không phụ thuộc vào giấy phép khai thác lòng sông - vốn ngày càng siết chặt" - ông Tùng nhận định.

Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với Lao Động, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Hòa Bình xác nhận việc giá cát xây dựng tăng cao. Nguyên nhân là do nhiều mỏ cát đã hết trữ lượng hoặc dẫn đến khan hiếm nguồn cát.

https://laodong.vn/xa-hoi/nhieu-mo-cat-het-han-khai-thac-gia-vat-lieu-xay-dung-tang-cao-1518409.ldo

Minh Nguyễn - Bình Khang (báo lao động)