Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi quy định mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, gồm cấp tỉnh và cấp xã, lần đầu được áp dụng trên cả nước.

Sáng 16.6, với 466/466 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).

Báo cáo tiếp thu giải trình dự án luật, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, Chính phủ đã chỉnh lý, bổ sung hoàn thiện các quy định về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp và ủy quyền.

Trong đó, bổ sung chủ thể phân cấp là HĐND và Chủ tịch UBND cấp tỉnh; bổ sung cơ chế theo dõi, đánh giá và giám sát để điều chỉnh kịp thời các nội dung phân quyền, phân cấp.

Trao quyền cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc cấp mình và của UBND, Chủ tịch UBND cấp xã, không để việc giải quyết công việc, thủ tục hành chính đối với người dân, doanh nghiệp bị đình trệ, ùn tắc, kém hiệu quả.

Trên cơ sở các nguyên tắc phân định thẩm quyền, luật đã thiết kế lại toàn diện nhiệm vụ và quyền hạn của chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã), bảo đảm phân định rõ, không trùng lắp, chồng chéo về nhiệm vụ, thẩm quyền của từng cấp.

Tạo cơ sở pháp lý để các luật chuyên ngành căn cứ vào các quy định của Luật này để quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp xã trong các lĩnh vực chuyên ngành.

Theo đó, điều chỉnh một số nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cho Chủ tịch UBND (UBND tỉnh có 12 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn; Chủ tịch UBND tỉnh có 23 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn; UBND xã có 10 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn; Chủ tịch UBND xã có 17 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn).

Bổ sung quy định Chủ tịch UBND được quyết định các nhiệm vụ, quyền hạn của UBND (trừ những nội dung theo yêu cầu phải thảo luận tập thể UBND) và báo cáo UBND tại phiên họp UBND gần nhất.

"Đây là một bước cải cách mạnh mẽ nhằm đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, tạo động lực đổi mới trong quản trị địa phương", Bộ trưởng nêu rõ.

Theo Bộ trưởng, các quy định này của Luật sẽ bảo đảm phát huy sự chủ động, sáng tạo, linh hoạt, nâng cao hơn trách nhiệm của Chủ tịch UBND, hiệu lực, hiệu quả điều hành, quản lý hành chính nhà nước ở địa phương phù hợp với yêu cầu thực tiễn.

Luật quy định HĐND cấp xã có 2 Ban là Ban Kinh tế - Ngân sách và Ban Văn hóa - Xã hội. Giữ nguyên số lượng đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp xã trong khung tối thiểu và tối đa (riêng số lượng đại biểu HĐND của TPHCM và TP Hà Nội có 125 đại biểu).

Quy định mang tính nguyên tắc trong luật “Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Trưởng Ban, Phó Trưởng Ban của HĐND cấp tỉnh, cấp xã, Ủy viên của Ban của HĐND cấp tỉnh có thể là đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách".

Giao “Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định cụ thể số lượng Phó Chủ tịch, Phó Trưởng Ban của HĐND cấp tỉnh, cấp xã, việc bố trí đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp xã hoạt động chuyên trách”.

Việc này để bảo đảm sự linh hoạt, phù hợp với thực tiễn của đất nước, của địa phương theo từng giai đoạn phát triển của đất nước hoặc khi có chủ trương, định hướng mới của cấp có thẩm quyền thì không phải sửa đổi, bổ sung các quy định này của luật.

Luật quy định chuyển tiếp đối với các phường thuộc TP Hà Nội, TPHCM và Đà Nẵng thực hiện mô hình chính quyền đô thị (hiện nay đang chỉ tổ chức UBND, không tổ chức HĐND) sang mô hình tổ chức cấp chính quyền địa phương (có đầy đủ HĐND và UBND) được vận hành thông suốt, hiệu quả kể từ ngày 1.7.2025.

https://laodong.vn/thoi-su/thong-qua-luat-to-chuc-chinh-quyen-dia-phuong-van-hanh-chinh-quyen-2-cap-1524372.ldo

PHẠM ĐÔNG (BÁO LAO ĐỘNG)