Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều quy định về điều tra, truy tố vắng mặt và xem xét bản án tử hình trước khi thi hành.

Ngày 28.4, tiếp tục chương trình phiên họp 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Trình bày Tờ trình dự án luật, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) Tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết, việc xây dựng dự án luật lần này xác định là sửa đổi, bổ sung một số điều về tên gọi, thẩm quyền, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự.

Cùng với đó thể chế hóa kịp thời kết luận của Bộ Chính trị, yêu cầu của cấp có thẩm quyền để giải quyết vấn đề cấp bách phát sinh từ thực tiễn liên quan đến trình tự, thủ tục thi hành án tử hình, thủ tục điều tra, truy tố vắng mặt.

Ông Nguyễn Huy Tiến nói thực tiễn xảy ra nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại rất lớn nhưng bị can bỏ trốn, truy nã không có kết quả; hoặc bị can ở nước ngoài không thể triệu tập.

Cơ quan tiến hành tố tụng đã có đủ căn cứ chứng minh hành vi phạm tội và ra kết luận điều tra, đề nghị truy tố/truy tố bị can nhưng vẫn phải quyết định tạm đình chỉ điều tra/tạm đình chỉ vụ án mà không thể xử lý vắng mặt.

Điều này làm ảnh hưởng rất lớn đến việc giải quyết kịp thời vụ án, xử lý các bị can khác trong vụ án, ảnh hưởng đến việc thu hồi tài sản.

Bộ luật Tố tụng hình sự mới chỉ có quy định về xét xử vắng mặt tại Điều 290, chưa có quy định cụ thể về trình tự, thủ tục này trong giai đoạn điều tra, truy tố.

Để giải quyết vướng mắc này, VKSND Tối cao cho rằng cần xây dựng hướng dẫn trình tự, thủ tục điều tra, truy tố, xét xử vắng mặt bị can, bị cáo trong những trường hợp đã có đầy đủ chứng cứ để giải quyết vụ án. Quy định này bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, răn đe các đối tượng phạm tội có ý định bỏ trốn.

Thực tế, cơ quan tiến hành tố tụng đã phối hợp, thực hiện điều tra, truy tố, xét xử vắng mặt nhiều bị can, bị cáo trong các vụ án lớn, thu hồi nhiều tài sản có giá trị lớn, được dư luận nhân dân đồng tình, ủng hộ.

Trong đó có khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử vắng mặt đối với Nguyễn Thị Thanh Nhàn cùng một số người khác trong vụ AIC Đồng Nai. Có người sau khi bỏ trốn đã về đầu thú và chấp nhận thi hành bản án, quyết định của Tòa án, không có khiếu nại, tố cáo, kháng cáo.

Để thể chế hóa yêu cầu nêu trên, có cơ sở pháp lý cụ thể, cần thiết bổ sung ngay về căn cứ, trường hợp điều tra, truy tố vắng mặt trong sửa đổi, bổ sung Bộ luật Tố tụng hình sự lần này.

Theo đó, cơ quan điều tra có thể kết luận điều tra đề nghị truy tố bị can/Viện kiểm sát có thể quyết định truy tố bị can khi đã có đủ căn cứ và bảo đảm quyền bào chữa cho bị can theo quy định của Bộ luật này trong trường hợp: Bị can bỏ trốn và việc truy nã không có kết quả; Bị can đang ở nước ngoài mà không thể triệu tập để phục vụ các hoạt động điều tra hoặc phục vụ các hoạt động nhằm quyết định việc truy tố.

Đồng thời, dự Luật giao Viện trưởng VKSND Tối cao, Bộ trưởng Công an chủ trì, phối hợp với Bộ trưởng Quốc phòng, Chánh án TAND Tối cao quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các quy định này.

Liên quan thủ tục điều tra, truy tố trong trường hợp bị can vắng mặt, trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban nhận thấy thực tiễn thời gian qua xảy ra nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại rất lớn cho tài sản của nhà nước, cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Do đó, dự thảo luật bổ sung quy định Cơ quan điều tra kết luận điều tra đề nghị truy tố/ Viện kiểm sát quyết định việc truy tố bị can trong 2 trường hợp nêu trên là phù hợp.

Về thủ tục xem xét bản án tử hình trước khi thi hành, cơ quan thẩm cơ bản tán thành với dự thảo luật, đồng thời đề nghị VKSND Tối cao tiếp tục rà soát nhằm bảo đảm quy định chặt chẽ thủ tục xem xét bản án tử hình trước khi thi hành.

https://laodong.vn/thoi-su/bo-sung-quy-dinh-ve-dieu-tra-truy-to-vang-mat-hoan-thi-hanh-an-tu-hinh-1498750.ldo

ANH HUY (BÁO LAO ĐỘNG)