Hiện nay, thị trường hàng không quốc tế nói chung, Việt Nam nói riêng vẫn trong tình trạng thiếu hụt máy bay. Điều này đòi hỏi các hãng cần phải lên kế hoạch ứng phó cả trước mắt và lâu dài.

Ngành hàng không toàn cầu đối diện thách thức

Ông Lê Hồng Hà - Tổng Giám đốc Vietnam Airlines - cho biết, hãng đang phải tạm dừng nhiều máy bay A321NEO dưới mặt đất do ảnh hưởng bởi việc triệu hồi động cơ của nhà sản xuất Pratt & Whitney.

Ông Hà cho biết, quá trình đưa động cơ vào bảo dưỡng kéo dài đến 300 ngày, gấp gần ba lần so với trước kia. Do đó, tình huống thiếu máy bay sẽ còn tiếp diễn.

Vietnam Airlines cho biết, hiện tại đội tàu bay thân hẹp của hãng có 66 chiếc, bao gồm ba loại: A321Ceo, A321Neo và A320Neo. Đây là đội tàu bay chủ lực, mang lại doanh thu vận tải hàng không lớn nhất.

Tuy nhiên, nhiều máy bay chuẩn bị hết khấu hao. Cụ thể, 33 tàu bay A321Ceo sẽ lần lượt hết khấu hao trong giai đoạn 2023 - 2031.

Trong khi đó, việc thuê máy bay (33 chiếc) cũng đang trong tình trạng sắp hết hạn. Có 10 tàu bay A321Ceo hết hạn thuê từ 2029 - 2031; 20 tàu A321Neo hết hạn thuê từ 2033 - 2034; ba tàu A320Neo hết hạn thuê trong năm 2036.

Trong khi nhiều máy bay sắp hết khấu hao và hết hạn cho thuê, nhu cầu thị trường vẫn rất lớn. Theo dự kiến, đến năm 2030 và 2035, tổng nhu cầu đội tàu bay của Vietnam Airlines lần lượt là 137 và 169 tàu bay. Định hướng đến năm 2040, đội tàu bay của hãng này sẽ lên đến hơn 200 tàu.

Việc thiếu hụt máy bay không chỉ đến từ thị trường trong nước mà còn là tình trạng chung của quốc tế. Ông Dave Schulte, Giám đốc Điều hành mảng Tiếp thị Máy bay Thương mại Boeing khu vực Đông Bắc Á, Đông Nam Á và Châu Đại Dương, cho biết, trong vài năm gần đây, ngành hàng không toàn cầu đã đối diện với không ít thách thức.

Mặc dù GDP toàn cầu hiện đã vượt mức trước đại dịch và tiếp tục tăng trưởng so với năm 2019, nguồn cung máy bay và số ghế ngồi cung ứng cho thị trường vẫn đang trong tình trạng thiếu hụt. Theo ước tính của Boeing, có khoảng 3.000 máy bay chưa được bàn giao trong vài năm qua.

Điều này dẫn đến việc mỗi năm có khoảng 3% đến 3,5% đội bay toàn cầu phải ngừng hoạt động. Tuy nhiên, do thiếu nguồn cung, tỉ lệ máy bay ngừng hoạt động trong vài năm trở lại đây đã giảm đi một nửa.

Hệ quả của việc này là độ tuổi trung bình của đội bay đang tăng lên. Máy bay hành khách một lối đi có tuổi đời trung bình tăng thêm hơn một năm. Trong khi đó, máy bay hành khách thân rộng và máy bay chở hàng thân rộng cũng ghi nhận mức tăng lần lượt là hơn một năm rưỡi và gần một năm.

Tại khu vực Đông Nam Á, hiện có hơn 500 chiếc máy bay đang tiệm cận tuổi đời 25 năm, độ tuổi mà lẽ ra những chiếc máy bay này nên được ngừng vận hành. Đồng thời, số lượng máy bay trong độ tuổi từ 20 đến 23 năm cũng đang gia tăng đáng kể.

Tăng trưởng hằng năm về nhu cầu hành khách sẽ vượt mức 8%

Để khắc phục tình trạng thiếu hụt máy bay, ông Dave Schulte cho biết, các hãng cần chủ động ra quyết định về đội bay trong bối cảnh máy bay mới chưa được bàn giao đến những năm 2030.

Trước kia, các hãng thường lập kế hoạch đội bay cho giai đoạn 5 - 7 năm. Nhưng nay, ông cho rằng thời gian lập kế hoạch cần mở rộng đến 10 hoặc thậm chí 15 năm trong tương lai.

Trong vài năm tới, thị trường sẽ ghi nhận sự tăng trưởng về số lượng máy bay mới, máy bay đã qua sử dụng một lần và thậm chí là hai lần.

Nhận định về thị trường hàng không Việt Nam, ông Dave Schulte cho biết, ông tin rằng trong vòng 5 năm tới, ngành hàng không Việt Nam sẽ chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ. Dự báo, tỉ lệ tăng trưởng hằng năm về nhu cầu hành khách sẽ vượt qua mức 8%.

Vietnam Airlines cho biết, trong điều kiện nguồn lực máy bay bị sụt giảm, hãng đã thực hiện các giải pháp điều chỉnh hoạt động sản xuất kinh doanh, thay đổi đường bay, điều kiện khai thác, vận hành, thời gian quay đầu máy bay tại các cảng hàng không, nên đã tăng được năng suất sử dụng máy bay trong khi tổng giờ bay khai thác tương tự nhưng vẫn bảo đảm an toàn bay.

Về lâu dài, Vietnam Airlines thúc đẩy đầu tư 50 tàu bay thân hẹp mua mới 100% từ nhà sản xuất tàu bay. Tổng mức đầu tư gần 3,7 tỉ USD. Vietnam Airlines cho biết, sẽ đẩy mạnh để được giao sớm máy bay trong giai đoạn từ 2028 - 2031.

https://laodong.vn/xa-hoi/giai-bai-toan-thieu-hut-may-bay-1510155.ldo

Xuyên Đông (BÁO LAO ĐỘNG)