Kể từ khi ra đời, Báo chí Cách mạng Việt Nam đã xác định rõ sứ mệnh của mình: Trở thành tiếng nói của giai cấp công nhân, một vũ khí sắc bén trong cuộc đấu tranh giành độc lập và là động lực tiên phong trong công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc hôm nay.

Công cụ khai sáng và tập hợp lực lượng của giai cấp công nhân (1925 - 1945)

Sự ra đời của Báo chí Cách mạng Việt Nam gắn liền với tên tuổi và sự nghiệp của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh, người đặt nền móng cho cả lý luận và thực tiễn của nền báo chí vô sản ở Việt Nam. Ngày 21 tháng 6 năm 1925, tờ báo Thanh Niên do Người sáng lập, ra số đầu tiên tại Quảng Châu, Trung Quốc, đã chính thức khai sinh ra dòng Báo chí Cách mạng.

Đây không phải là một sự kiện ngẫu nhiên, mà là một bước đi chiến lược, đáp ứng yêu cầu cấp bách của lịch sử: Truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam, chuẩn bị về tư tưởng, chính trị và tổ chức cho sự ra đời của một chính đảng của giai cấp công nhân.

Chủ tịch Hồ Chí Minh hiểu rõ hơn ai hết sức mạnh của báo chí. Người coi báo chí là một mặt trận, một vũ khí đấu tranh. Trong tác phẩm “Báo chí”, Người đã chỉ rõ mục tiêu của tờ báo Thanh Niên: “Tuyên truyền, cổ động, huấn luyện, giáo dục, và tổ chức dân chúng... làm cách mệnh”.

Mục tiêu “làm cách mệnh” ấy chính là sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Báo Thanh Niên và sau này là các tờ báo khác như Lao Động, Công nông, Búa liềm, Cờ vô sản, Báo lính Kách mệnh... đã trở thành kênh thông tin, tuyên truyền, lý luận chính thống đầu tiên của những người cộng sản Việt Nam.

Mục tiêu “làm cách mệnh” ấy chính là sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Báo Thanh Niên và sau này là các tờ báo khác như Lao Động, Công nông, Búa liềm, Cờ vô sản, Báo lính Kách mệnh... đã trở thành kênh thông tin, tuyên truyền, lý luận chính thống đầu tiên của những người cộng sản Việt Nam.

Nội dung của các tờ báo này tập trung vào việc vạch trần tội ác của chủ nghĩa thực dân, phong kiến; giới thiệu những tấm gương đấu tranh của giai cấp vô sản thế giới; và quan trọng nhất là trang bị cho giai cấp công nhân và nhân dân lao động Việt Nam một thế giới quan và phương pháp luận mới.

Báo chí đã giúp giai cấp công nhân Việt Nam từ một lực lượng tự phát vươn lên trở thành một giai cấp tự giác, nhận thức rõ vai trò lãnh đạo và sứ mệnh giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp của mình. Báo chí không chỉ là tiếng nói phản ánh nỗi thống khổ, mà còn là ngọn đuốc soi đường, là lời hiệu triệu tập hợp lực lượng, chuẩn bị cho những cuộc đấu tranh quyết liệt mà đỉnh cao là sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam vào ngày 3.2.1930.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Đối với những người viết báo chúng ta, cái bút là vũ khí sắc bén, bài báo là tờ hịch Cách mạng để động viên quần chúng đoàn kết đấu tranh, chống chủ nghĩa thực dân cũ và mới, chống chủ nghĩa đế quốc, vì độc lập dân tộc, tiến bộ xã hội và hòa bình thế giới”. Lời dạy này đã trở thành kim chỉ nam, khẳng định vai trò xung kích của báo chí trong việc phục vụ sự nghiệp Cách mạng do giai cấp công nhân lãnh đạo.

Ngọn cờ cổ vũ trong kháng chiến và kiến quốc (1945 - 1975)

Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, mở ra một kỷ nguyên mới cho dân tộc. Giai cấp công nhân Việt Nam từ vai trò lãnh đạo đấu tranh giành chính quyền chuyển sang vai trò lãnh đạo công cuộc kháng chiến và kiến quốc. Báo chí Cách mạng cũng bước sang một giai đoạn mới, vừa là công cụ bảo vệ thành quả Cách mạng, vừa là động lực xây dựng chế độ mới.

Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, báo chí đã thực sự trở thành một mặt trận không tiếng súng. Các tờ báo như Sự thật, Cứu quốc, Nhân Dân, Quân đội Nhân dân, Lao Động... đã theo sát từng bước chân của cuộc kháng chiến.

Các nhà báo cũng chính là những người chiến sĩ. Họ có mặt ở những nơi gian khổ, ác liệt nhất, từ chiến khu Việt Bắc đến các chiến trường miền Nam, để kịp thời phản ánh ý chí “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” của quân và dân ta.

Báo chí thời kỳ này đã hoàn thành xuất sắc nhiều nhiệm vụ trọng yếu như phổ biến sâu rộng đường lối “kháng chiến toàn dân, toàn diện, trường kỳ, tự lực cánh sinh” đến mọi tầng lớp nhân dân, củng cố niềm tin sắt đá vào sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Những bài viết, những tấm gương “người tốt, việc tốt” về các anh hùng, chiến sĩ thi đua, các công nhân, nông dân hăng hái sản xuất chi viện cho tiền tuyến đã trở thành nguồn động viên tinh thần to lớn. Đồng thời, báo chí là vũ khí sắc bén đấu tranh phản bác lại những luận điệu xuyên tạc, chiến tranh tâm lý của kẻ thù, giữ vững trận địa tư tưởng trong nhân dân.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến vai trò của báo chí trong giai đoạn này. Người khẳng định: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ Cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”. Câu nói bất hủ này đã truyền lửa cho biết bao thế hệ nhà báo - chiến sĩ, những người đã không tiếc máu xương để dòng chảy thông tin Cách mạng không bao giờ ngừng. Thông qua báo chí, tiếng nói của Đảng, của giai cấp công nhân đã lan tỏa, biến thành sức mạnh vật chất to lớn, góp phần quyết định vào Đại thắng mùa Xuân năm 1975, thống nhất non sông.

Động lực trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (1975 đến nay)

Sau ngày đất nước thống nhất, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, giai cấp công nhân tiếp tục giữ vai trò hạt nhân lãnh đạo trong công cuộc tái thiết và xây dựng đất nước. Báo chí Cách mạng lại một lần nữa chuyển mình, gánh vác những nhiệm vụ mới. Đặc biệt, từ khi Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo công cuộc Đổi mới (1986), vai trò của báo chí càng trở nên quan trọng.

Báo chí đã trở thành diễn đàn tin cậy của nhân dân, là kênh thông tin quan trọng giúp Đảng và Nhà nước hoạch định và điều chỉnh các chủ trương, chính sách. Nó đi đầu trong việc tuyên truyền, cổ vũ cho những nhân tố mới, những mô hình kinh tế hiệu quả, phản ánh sinh động khí thế lao động sáng tạo của giai cấp công nhân và nhân dân cả nước trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Hơn thế nữa, báo chí đã và đang thể hiện rõ vai trò là một công cụ giám sát và phản biện xã hội sắc bén. Nhiều vụ việc tiêu cực, tham nhũng, lãng phí đã được báo chí phanh phui, đưa ra ánh sáng, góp phần làm trong sạch bộ máy Đảng và Nhà nước, củng cố niềm tin của nhân dân. Đây chính là thực hiện lời dạy của Bác: “Báo chí của ta không phải để cho một số ít người xem, mà để phục vụ nhân dân, để tuyên truyền giải thích đường lối, chính sách của Đảng và Chính phủ, do đó phải có tính chất quần chúng và tinh thần chiến đấu”.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, cùng với sự bùng nổ của công nghệ thông tin, báo chí Việt Nam đang đứng trước cả thời cơ và thách thức. Cuộc đấu tranh trên mặt trận tư tưởng văn hóa trở nên phức tạp hơn bao giờ hết.

Các thế lực thù địch không ngừng lợi dụng Internet và mạng xã hội để chống phá sự nghiệp cách mạng của ta. Hơn lúc nào hết, Báo chí Cách mạng cần phải giữ vững bản lĩnh chính trị, định hướng dư luận, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ lợi ích của quốc gia - dân tộc và của giai cấp công nhân.

Trải qua một thế kỷ hình thành và phát triển, có thể khẳng định rằng, Báo chí Cách mạng Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện đã luôn là lực lượng xung kích, tin cậy trên mặt trận tư tưởng - văn hóa, phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Sự phát triển của báo chí luôn gắn liền và song hành với sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam.

Từ một công cụ khai sáng và tập hợp lực lượng trong đêm trường nô lệ, trở thành ngọn cờ cổ vũ trong các cuộc kháng chiến vệ quốc vĩ đại, và ngày nay là động lực tiên phong trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.

https://laodong.vn/lao-dong-cuoi-tuan/bao-chi-dong-hanh-cung-su-menh-lich-su-cua-giai-cap-cong-nhan-1526799.ldo

Nhân Sơn (BÁO LAO ĐỘNG)