Đó là thông điệp của cuộc gặp gỡ của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc với hơn 800 công nhân lao động các khu công nghiệp vùng đồng bằng sông Hồng, ngày 20/5/2018, tại Hà Nam, nhân dịp Tháng Công nhân năm 2018 và chào mừng Kỷ niệm 128 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cùng dự có đồng chí Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Dân vận Trung ương, đồng chí Vũ Đức Đam, UVTW Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành trung ương và 11 địa phương; lãnh đạo Tổng LĐLĐVN.

Đây là lần thứ 3 Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc gặp mặt, đối thoại với anh chị em công nhân và cán bộ công doàn. Sau mỗi lần gặp gỡ đối thoại, nhiều chính sách đối với CNLĐ được quan tâm, nhiều tâm tư, nguyện vọng chính đáng của công nhân xung quanh các vấn đề về đời sống, việc làm, tiền lương, giá cả, nhà ở, nhà trẻ, đời sống văn hóa… được Thủ tướng chia sẻ và chỉ đạo các Bộ, Ngành, địa phương thực hiện.

Báo cáo với Thủ tướng, Chủ tịch Tổng LĐLĐVN Bùi Văn Cường cho biết: Sau 02 năm thực hiện các nội dung trao đổi giữa Thủ tướng với công nhân và kết quả thực hiện Quy chế về mối quan hệ công tác giữa Chính phủ và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, nhiều chủ trương, chính sách, những kiến nghị, đề xuất thiết thực của đoàn viên, người lao động được Chính phủ quan tâm chỉ đạo quyết liệt, điển hình như chính sách về tiền lương, tình trạng xử lý vấn đề nợ, trốn đóng BHYT, BHXH, người sử dụng lao động bỏ trốn, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, chính sách về lao động nữ, vấn đề nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp…

Từ sau cuộc gặp gỡ đối thoại giữa Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc với công nhân vùng kinh tế trọng điểm phía Nam năm 2016, đã có nhiều DN, địa phương sẵn sàng đồng hành cùng Chính phủ và tổ chức Công đoàn để hiện thực hóa cam kết chăm lo phúc lợi cho đoàn viên công đoàn và CNLĐ. Năm 2017, lần đầu tiên chương trình phúc lợi đoàn viên được tổ chức công đoàn triển khai đồng bộ và sâu rộng trong toàn hệ thống, tạo sự chuyển biến quan trọng về ý thức trách nhiệm của công đoàn trong việc trực tiếp mang lại lợi ích cho đoàn viên. Tổng Liên đoàn đã ký kết thỏa thuận hợp tác với 18 đối tác là các tập đoàn, tổng công ty, mang lại các dịch vụ và sản phẩm cho đoàn viên công đoàn với mức giảm giá từ 5-25% so với giá niêm yết. Các cấp Công đoàn chủ động đàm phán, ký kết 1.139 thỏa thuận với các DN, các đối tác; tổ chức nhiều hoạt động phong phú, tạo điều kiện trên 1,7 triệu lượt đoàn viên sử dụng các sản phẩm, dịch vụ ưu đãi với tổng giá trị ưu đãi đạt trên 526 tỷ đồng.

Đề án thiết chế Công đoàn được Chính phủ phê duyệt đã tạo sự đột phá trong hình thành hạ tầng cơ sở đồng bộ phục vụ nhu cầu đa dạng cho đoàn viên công đoàn tại các khu công nghiệp. Đến nay, sau 1 năm triển khai, Tổng Liên đoàn đã từng bước thực hiện các mục tiêu mà Thủ tướng giao, đó là: Đã xác định được địa điểm, đầu tư tại hơn 20 tỉnh, thành phố, được UBND các địa phương giới thiệu đất và đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, trong đó đã triển khai nghiên cứu thị trường và đánh giá các điều kiện đầu tư dự án tại 12 địa phương. Đây là bước đi làm cơ sở chắc chắn đảm bảo hoạt động đầu tư đúng mục tiêu và hiệu quả của đề án. Đã hoàn thành bước chuẩn bị đầu tư của 3 dự án tại Quảng Nam, Tiền Giang và KCN Đồng Văn II tỉnh Hà Nam.

Dự án thiết chế công đoàn tại Khu công nghiệp Đồng Văn II, Hà Nam,bắt đầu triển khai hạng mục đầu tiên- nhà đa năng,phục vụ tập luyện thể dục thể thao, văn hóa văn nghệ, sân khấu biểu diễn trong nhà của công nhân với sức chứa 500 người. Theo kế hoạch, các hạng mục sẽ được triển khai tiếp theo của dự án bao gồm:Khối nhà ở 5 tầng; nhà ở liền kề 3 tầng; trường mầm non; bãi đậu xe; công trình hạ tầng kỹ thuật; khu vực quảng trường, cây xanh công viên, khu thể dục thể thao ngoài trời. 

Tại cuộc gặp gỡ, công nhân lao động nêu lên những khó khăn đang gặp phải xung quanh các vấn đề về đời sống, việc làm, tiền lương, giá cả, sinh hoạt nhà ở, nhà trẻ, đời sống văn hóa, tình hình an toàn vệ sinh lao động, an toàn thực phẩm, điều kiện ăn, ở của CNLĐ khu công nghiệp, khu chế xuất… mong muốn được Chính phủ và lãnh đạo các địa phương chia sẻ và triển khai thực hiện.

Công nhân Trần Thị Thanh - Công ty TNHH Vietinak (Hưng Yên) đặt câu hỏi: Chính phủ chuẩn bị sửa đổi Nghị định 49 năm 2013, trong đó có việc bỏ hoặc cắt giảm thang lương, bảng lương, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động, dễ tạo cơ hội cho doanh nghiệp ép tiền lương anh em công nhân. Kính mong Thủ tướng xem xét việc này, vì đại đa số anh em công nhân đang hết sức quan tâm và không đồng tình với phương án sửa này?

Trả lời câu hỏi này, ông Đào Ngọc Dung –Bộ trưởng Bộ LĐTBXH cho biết: Hiện việc sửa đổi này của Bộ LĐTBXH đang lấy ý kiến người dân. Hội nghị TW7 có chủ trương nhà nước sẽ không can thiệp sâu về vấn đề tiền lương của các doanh nghiệp. Nhà nước sẽ quy định lương tối thiểu để đảm bảo cho người lao động sống được. Nhà nước quy định mức sàn thấp nhất để các doanh nghiệp thương thảo, không được thấp hơn. NLĐ có quyền thỏa thuận với chủ doanh nghiệp, thỏa thuận này có sự can thiệp của tổ chức công đoàn. 

Việc bỏ thang bảng lương dẫn đến “sống lâu lên lão làng”, hoàn toàn phù hợp với thông lệ quốc tế. Việc cải cách chế độ tiền lương, từ nay đến 2021, ta sẽ cân nhắc tính toán để đảm bảo quyền của NLĐ và các doanh nghiệp.

Lắng nghe tâm tư của công nhân, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: Vấn đề lương trong doanh nghiệp đã được đề cập trong nghị quyết Trung ương 7 về cải cách chính sách tiền lương với định hướng:  Tiền lương là giá cả sức lao động, hình thành trên cơ sở thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động theo quy luật của thị trường có sự quản lý của Nhà nước.

Nhà nước quy định tiền lương tối thiểu là mức sàn thấp nhất để bảo vệ người lao động, đồng thời là một trong những căn cứ để thoả thuận tiền lương và điều tiết thị trường lao động. Phân phối tiền lương dựa trên kết quả lao động và hiệu quả sản xuất kinh doanh, bảo đảm mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong doanh nghiệp. Doanh nghiệp (kể cả doanh nghiệp 100% vốn nhà nước) được tự chủ quyết định chính sách tiền lương (trong đó có thang, bảng lương, định mức lao động) và trả lương theo năng suất lao động và hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Qua ý kiến của anh chị em, tôi đề nghị Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, cơ quan chủ trì soạn thảo Nghị định 49 sửa đổi cần lấy ý kiến rộng rãi người lao động và tổ chức Công đoàn các cấp, cẩn trọng xem xét thấu đáo các vấn đề, không gây sốc cho số đông người lao động, không tạo kẽ hở để người sử dụng lao động ép lương người lao động.

Công nhân Trần Đức Toàn (Hải Phòng) đặt câu hỏi:

Thưa Thủ tướng, muốn có năng suất lao động cao thì quan hệ giữa ông chủ và người lao động phải hài hòa, thân thiện, tôn trọng lẫn nhau. Nhiều doanh nghiệp, mối quan hệ này rất tốt, nhưng một số doanh nghiệp khác chưa làm tốt việc này. Thời gian tới, Chính phủ có giải pháp gì để hạn chế tình trạng vi phạm pháp luật lao động của người sử dụng lao động ở các doanh nghiệp? Làm thế nào để các doanh nghiệp không lợi dụng việc hạn chế kiểm tra, thanh tra doanh nghiệp của theo chỉ đạo của Thủ tướng để xâm phạm quyền lợi của doanh nghiệp?

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trả lời: Xây dựng quan hệ lao động hài hòa ổn định và tiến bộ tại doanh nghiệp, vấn đề Chính phủ đang hết sức quan tâm. Qua kiểm tra, giám sát, nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhà nước đã thực hiện rất tốt việc đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các bên. Song cũng có nhiều doanh nghiệp thực hiện chưa tốt việc này. Chính phủ đã giao các bộ, ngành, địa phương rà soát chính sách, đổi mới tư duy thu hút đầu tư, làm tốt công tác hậu kiểm, phát hiện sớm và xử lý nghiêm doanh nghiệp vi phạm, nghiên cứu sửa đổi các quy định nhằm bảo vệ tốt nhất quyền lợi người lao động.

Ở đây, vai trò của công đoàn trong việc thỏa thuận với chủ doanh nghiệp để đảm bảo quyền lợi cho người lao động, hài hòa với quyền lợi của doanh nghiệp là vô cùng quan trọng. Tôi đề nghị các cấp chính quyền và các cấp công đoàn cần vào cuộc mạnh mẽ hơn, quan tâm sâu sắc hơn đến đời sống của công nhân lao động, Thủ tướng nhấn mạnh.

Đặt câu hỏi trao đổi với Thủ tướng, công nhân Đoàn Văn Vương - Cty TNHH Youngone (Nam Định) bày tỏ, qua báo đài cháu được biết, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ tác động rất lớn đến việc làm của người lao động, các ngành như dệt may, da giầy sẽ bị thu hẹp phần lớn việc làm. Chính phủ đã và sẽ có giải pháp gì để đảm bảo việc làm, thu nhập của người lao động trong lĩnh vực này và các lĩnh vực khác, thưa bác?

Về vấn đề này Thủ tướng trả lời công nhân: Tôi rất vui khi được nghe các em chủ động trao đổi với tôi về những thách thức mà cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 tạo ra đối với chúng ta. Điều này thể hiện nhận thức, thái độ của một bộ phận anh chị em công nhân là rất chủ động, sẵn sàng đón nhận và đối diện, quan tâm đến những vấn đề lớn, quan trọng của đất nước. 

Quan điểm tiếp cận của Chính phủ đó là cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 là cơ hội thực hiện khát vọng phồn vinh của dân tộc, chúng ta không thể bỏ lỡ và cần chủ động nắm bắt. Vấn đề là chúng ta phải biến thách thức thành cơ hội. Nhiều việc làm mất đi nhưng phải làm xuất hiện những việc làm mới tốt hơn.

Trên mọi lĩnh vực điều hành của Chính phủ, chúng tôi luôn lưu ý nội dung này. Thậm chí vừa rồi, trong các yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ, Trung ương cũng bàn và đặt ra yêu cầu là đội ngũ cán bộ đó phải thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0. Với trách nhiệm của người đứng đầu Chính phủ, tôi đã ban hành Chỉ thị 16 về tận dụng cơ hội của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với nhiều giải pháp quan trọng.

Trao đổi thêm về vấn đề này Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, thách thức luôn đi đôi với thời cơ, ai chủ động, có trí tuệ và quyết tâm vươn lên được sẽ biến thách thức thành thành công.Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnhvai trò của tổ chức công đoàn ngày càng quan trọng, nhưng phải tích cực đổi mới, hỗ trợ hơn nữa cho công nhân. Chúng ta không chỉ dừng ở việc xây dựng thiết chế công đoàn, mà còn có những hoạt động góp phần hướng nghiệp, nâng cao tay nghề cho công nhân.

Trả lời câu hỏi của Thủ tướng “Bạn đã chuẩn bị gì cho cuộc cách mạng 4.0?”, công nhân chia sẻ: Cháu được biết với ngành lao động dệt may sẽ giảm số lượng lao động khi đất nước bước vào cuộc cách mạng 4.0, bản thân cháu luôn có gắng học tập, nâng cao tay nghề, tự mày mò học hỏi để có thể sử dụng ngày càng thành thục những máy móc mới của doanh nghiệp, để từng bước nâng cao năng suất lao động.

Tại buổi gặp gỡ, lắng nghe chia sẻ của công nhân Vũ Xuân Đạt- công ty Kefico (Hải Dương) về khát khao được học tập nâng cao trình độ Thủ tướng thay mặt đoàn đại biểu Trung ương quyết định tặng ngay cho gia đình công nhân Vũ Xuân Đạt bộ máy vi tính. Thủ tướng mong muốn bản thân anh Đạt có phương tiện để học tập tốt hơn, khuyến khích những trường hợp tương tự như anh Đạt.

Sau khi nghe chia sẻ của của các công nhân, cán bộ công đoàn và đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, bộ, ban ngành trung ương, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, vấn đề cơ bản là từng anh chị em phải xác định được sự cần thiết phải học nghề, nâng cao trình độ. Từ đó mỗi người cần cố gắng tự khắc phục khó khăn để đi học. Ở giác độ vĩ mô, Chính phủ sẽ tiếp tục nghiên cứu ban hành, sửa đổi các chính sách để tạo cơ hội cho anh chị em đi học, vì học cũng là giải pháp ứng phó với cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.

Để thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đòi hỏi nỗ lực của nhiều chủ thể, từ Chính phủ, các bộ, ban, ngành, địa phương, từng doanh nghiệp và từng người lao động.

Nhưng một điều không thể thiếu là: Tất cả chúng ta phải tự bảo vệ mình, không ngừng học hỏi và nâng cao nhận thức, trình độ.

Tại cuộc gặp gỡ, Thủ tướng đã trao 65 xuất học bổng cho công nhân để động viên, khích lệ CNLĐ học tập, nâng cao trình độ; trao tặng 18 Mái ấm Công đoàn cho CNLĐ có hoàn cảnh khó khăn. 

Trong dịp này, Thủ tướng thăm 11 gian trưng bày sản phẩm “Tự hào trí tuệ lao động khu vực đồng bằng sông Hồng”. Tổng LĐLĐVN trao tặng Bằng khen cho 11 sản phẩm tiêu biểu.